Więzadło krzyżowe przednie – sposoby rehabilitacji
Więzadło krzyżowe przednie odpowiada za połączenie kości udowej z kością piszczelową i stabilizację stawu kolanowego, mając przy tym jednocześnie funkcję czuciową dla kolana. Pokryte jest błona maziową i włóknistą, w związku z czym położone jest na zewnątrz jamy stawowej kolana. Przyczepione jest do wewnętrznej powierzchni kości udowej (z boku uda) i rozciąga się po skosie kolana aż do kości piszczelowej. Jego uszkodzenie jest najczęstszym powodem kontuzji sportowców i osób uprawiających regularnie sport.
Przyczyny uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego
Głównym powodem uszkodzeń więzadła jest bezpośredni uraz kolana, podczas wykonywania określonych czynności sportowych. Najczęściej, do urazu dochodzi podczas; gry w piłkę nożną, koszykówkę, skoków w dal czy o tyczce, oraz jazdy na snowboardzie i nartach. Momentem uszkodzenia jest przekrzywienie podudzia do wewnątrz (przy jednoczesnym ustabilizowaniu stopy w bezruchu), bądź sytuacja, gdy wyprostowane kolano z ustabilizowaną na podłożu stopą zostanie uderzone w jeden z boków.
Najczęstsze objawy świadczące o kontuzji
Zaraz, po zerwaniu więzadła odczuwany jest silny i przeszywający ból w kolanie, promieniujący na długość całej nogi, w której doszło do urazu. Pojawia się także obrzęk i opuchlizna kolana, które świadczą o tym, że wewnątrz powstał już krwiak. Zdarza się, że w momencie zrywu usłyszymy charakterystyczny trzask, sugerujący, iż we wnętrzu naszej nogi coś się właśnie rozerwało. Bezpośrednio po zdarzeniu nie jesteśmy w stanie chodzić i wykonywać nawet najmniejszych kroków, a kolano sprawia wtedy wrażenie jakby się przemieszczało i uciekało (najczęściej do wewnątrz).
Rehabilitacja więzadła krzyżowego przedniego krok po kroku
Po odpowiedniej rekonstrukcji więzadła, możemy przystąpić do rehabilitacji, mającej na celu przywrócenie sprawności, jaką osiągaliśmy przed wypadkiem. Proces całkowitej rekonwalescencji trwa od 4 do 6 tygodni i wymaga od pacjenta niebywałego skupienia oraz zaangażowania. Pierwszy etap powrotu do zdrowia to ustabilizowanie kolana przy użyciu ortezy i odciążenie go, poprzez jak najczęstszy odpoczynek, okłady z lodu i lekkie ćwiczenia z fizjoterapeutą.
Po około 5 dniach takiego odpoczynku przystąpić można do ćwiczeń izometrycznych, polegających na naprzemiennym zginaniu i prostowaniu uszkodzonego kolana. Około 2 tygodnia winno zacząć się próby zginania kolana w kąt prosty (90 stopni), a także naukę stania na uszkodzonej nodze z uwzględnieniem jak największego wyprostu kolana. Dodatkowo, podczas trenowania wyprostu zalecane jest naprzemienne napinanie mięśni przywodzicieli i odprężanie mięśni odwodzicieli. Gdy wyprost kolana będzie w pełni możliwy, można dołączyć do codziennych ćwiczeń wykonywanie przysiadów, a jeśli obrzęk wokół więzadła zmaleje, należy zacząć poruszać się bez kul.
Po upłynięciu 6 tygodni od rozpoczęcia rehabilitacji, należy rozpocząć zestaw ćwiczeń z użyciem rowerka stacjonarnego i podskoki na batucie. Ważnym elementem na tym etapie jest pływanie kraulem, którego zadaniem jest wprawić w ruch uszkodzony mięsień poprzez wypad (wyrzut) kolana na wprost pod obciążeniem wody. W 13 tygodniu można zacząć forsowanie mięśni nóg na siłowni, dobierając zestaw ćwiczeń tak, aby skupiał się na treningu mięśni przywodzicieli. Dodatkowo, fizjoterapię poszerzyć można o skakanie na skakance i bieg w miejscu po miękkim podłożu. Jeśli proces zrostu więzadła na to pozwala, można też skorzystać ze skoków jednonóż na dystans czy przeskoków jednonóż przez przeszkody.
Prawidłowy chód, powinien być uzyskany w około 7 tygodniu od rozpoczęcia rehabilitacji, a pełny zakres ruchu uszkodzonym kolanem dwa miesiące później. W 12 tygodniu pacjent powinien być w stanie wykonać bez problemu około 40 minutowy jogging i funkcjonować bez kul i ortezy. W czasie trwania rehabilitacji należy pamiętać, aby kończyna z uszkodzonym więzadłem była uniesiona w czasie spoczynku tak, by kolano znajdowało się powyżej biodra, a stopa wyżej niż kolano. Dodatkowo przez cały okres rekonwalescencji trzeba przyjmować przepisane leki i pamiętać, by w trakcie snu orteza założona była w wyproście, uniemożliwiając nieświadome zgięcie kolana.
Cały procesie rehabilitacji i współpracy z fizjoterapeutą dobierany jest indywidualnie pod każdego z pacjentów. Wytycznymi, sugerującymi dobór programu ćwiczeń jest sposób w jaki wykonano operację więzadła i predyspozycje zdrowotne poszkodowanego. Rehabilitacja więzadła krzyżowego przedniego kończy się w momencie, gdy chory uzyska pozytywny wynik poszczególnych ćwiczeń końcowych i badania ogólnego siły mięśni w rehabilitowanym kolanie.